Aspergillose (schimmelziekte)

Aspergillus fumigatus is de meest voorkomende schimmelziekte  bij vogels . Het is een schimmel die van nature bijna overal in de omgeving voorkomt. Vogels kunnen besmet raken door sporen in te ademen. Of een besmetting met de sporen ziekte veroorzaakt ligt voor een groot deel aan de conditie van de vogel. Een gezond dier die goede voeding krijgt zonder tekorten, zal in de meeste gevallen de ingeademde sporen zelf aan kunnen pakken, en er zal geen ziekte ontstaan.

Diagnose

De diagnose kan gesteld worden door met een wattenstokje een uitstrijkje te nemen van de neus, keelspleet of bovenste deel van de luchtpijp. Ingeval van aspergillose zullen dan onder een microscoop de schimmeldraden zichtbaar zijn.

Behandeling

Op dit moment is er in Europa slechts één diergeneesmiddel op de markt wat speciaal is geregistreerd voor siervogels, Fungitraxx.  Dit is een middel wat de schimmelgroei stopt, en de wand van de schimmel beschadigd. Het eigen afweerapparaat van de vogel zal de resterende schimmel opruimen. Dit medicijn moet in de snavel of door wat voer gegeven worden.

Megabacterie

 Wetenschappelijk staat de megabacterie bekend onder de naam Macrorhabdus ornithogaster of ‘Avian gastric yeast’. Megabacterie is een foute benaming omdat het hier geen bacterie maar een ‘schimmel’ betreft. De ontsteking die door deze ‘schimmel’ wordt veroorzaakt zorgt ervoor dat het voer niet goed verteerd wordt waardoor de vogel vermagerd.  Ingeval van een besmetting met ‘de megabacterie’ ontstaan ontstekingen in de kliermaag waardoor minder maagzuur geproduceerd wordt en er zich (veel) slijm in de kliermaag ontwikkeld. Het niet goed verteren van voedsel zorgt er voor dat er regelmatig onverteerde stukjes zaad in de ontlasting zitten. Besmette vogels blijven vaak hongerig en  zitten steeds bij de voerbak, terwijl ze nog steeds vermageren. Maagpijn kan er voor zorgen dat de vogels ook kunnen gaan braken. Door de ‘kapotte’ klier- en spiermaag ontstaat vaak ook een bacteriële darminfectie met verschijnselen als diarree, vermageren en braken. 

Acute vorm

Er is ook een meer acute vorm van deze ziekte. Hierbij stoppen de vogels plotseling met eten en binnen een periode van 1-2 dagen sterven ze zonder duidelijke andere ziekteverschijnselen.

Oorzaken

Vooral stress en verminderde weerstand zouden een belangrijke rol spelen bij het al dan niet ontwikkelen van problemen als gevolg van een infectie met megabacteriën.

Behandeling

Behandeling van de ziekte kan met behulp van het  anti-schimmelmiddel Fungizone (= Amphotericine B). Veelal is een lange kuur van 21 dagen nodig. In periodes dat vogels gevoelig zijn (rui, broedtijd) is het verstandig de kuur te herhalen. I.v.m. de irritatie die dit middel geeft aan mond- en darmslijmvlies dient het middel gegeven te worden via het drinkwater.

Belangrijk om op te merken is dat de behandeling alleen ingezet dient te worden als de diagnose met zekerheid is gesteld door een vogeldierenarts. 

Voor de behandeling kan ook gebruik gemaakt worden van Fungitraxx , een effectiever middel dat echter duurder is en meer (ernstige) bijwerkingen, zoals leverontsteking geeft. Beide middelen moeten in combinatie gegeven worden met een antibioticum omdat er bijna ook altijd sprake is van een bacteriële infectie.

Preventie:

Een goede voeding, huisvesting en verzorging kan het probleem zoveel mogelijk helpen voorkomen. Bekend is dat schimmels een kans krijgen bij een verminderde conditie/weerstand en/of bij ernstige hygiëneproblemen.

Noot:

Dat de ‘megabacterie’ zeer slecht tegen een zure omgeving kan en dat er daarom wordt aangeraden de vogels appelazijn door het drinkwater te geven is onjuist.  De groei van de megabacterie wordt juist bevorderd door het aanzuren van drinkwater!